Zamrażanie komórek

Dlaczego warto zamrażać komórki jajowe?

Płodność to kwestia wieku, który niestety odgrywa u kobiet decydującą rolę. Każda dziewczynka rodzi się z konkretną liczbą komórek jajowych umieszczonych w jej jajnikach, czyli ich liczba z wiekiem jedynie spada – komórki jajowe stopniowo obumierają. Po upływie 30 roku życia, nawet u zdrowej kobiety spadek ten może być na tyle znaczący, że stanowi zagrożenie dla jej płodności. Chodzi o naturalny proces starzenia się.

Dodatkowym problemem jest też fakt, że wraz ze spadkiem liczby komórek jajowych spada ich jakość. Powodują to wady powstające w trakcie procesu dojrzewania komórki jajowej oraz nieprawidłowe informacje genetyczne w nich zawarte. Na około osiem lat przed menopauzą (ostatnie krwawienie podczas cyklu menstruacyjnego w życiu kobiety) jakość komórek jajowych jest na tyle niewystarczająca, że kobieta ma minimalne szanse na spontaniczne poczęcie i urodzenie dziecka. Z kolei w wieku powyżej 40 lat szansa na zajście w ciążę z własnych komórek jajowych jest mała. Powodzenie metod prokreacji nawet medycznie wspomaganej w tym przedziale wieku jest niewielkie, waha się między 15, a 17 procentami.

Aktualnie obserwujemy tendencję przesuwania czasu rodzenia dzieci na późniejsze lata życia. Kobiety chcą być lepiej przygotowane do macierzyństwa. Idealnie jest założyć rodzinę z odpowiednim partnerem i w odpowiednim czasie, lecz nie wolno zapominać o ryzykach, jeżeli macierzyństwo odkładamy na później. Social freezing – zamrożenie i zmagazynowanie własnych komórek jajowych z przyczyn społecznych, nie medycznych – jest „swoistą polisą ubezpieczeniową“ w razie, gdy kobieta zdecyduje się w końcu na urodzenie dziecka, to będzie to możliwe.

Kiedy najlepiej zamrozić komórki jajowe?

Najlepszym wiekiem do zamrożenia komórek jajowych jest okres przed ukończeniem 30 lat życia. W zasadzie tę granicę możemy przesunąć do wieku 35 lat, gdy ma to jeszcze swoje znaczenie i uzasadnienie. W grupie wiekowej kobiet między 35, a 38 rokiem życia zamrożenie komórek jajowych związane jest z gorszą perspektywą zabiegu, to znaczy, że nie możemy już być zbyt pewni tego, że zamrożone komórki jajowe pomogą w przyszłości spełnić sen o własnym dziecku. Po ukończeniu wieku 38 lat zamrożenie komórek jajowych jest analizowane indywidualnie.

Istnieją wskazania zdrowotne, w związku z którymi komórki jajowe są zamrażane w dużo młodszym wieku życia. Chodzi o przedwczesną zapaść funkcji jajników, schorzenie onkologiczne lub ciężki stopień endometriozy.

Jak długo komórki jajowe mogą być zamrożone?

Nie ma ścisłej granicy, jak długo komórki jajowe mogą być zamrożone. Na chwilę obecną na Słowacji brak nawet odpowiednich regulacji prawnych. Dla komórki jajowej najbardziej ryzykownym jest proces zamrażania i rozmnażania, sam czas przechowywania nie ma już takiego wielkiego wpływu na jej jakość. Oczywiście muszą być ściśle przestrzegane warunki takiego przechowywania. W związku z tym w naszych Centrach mamy system kontroli poziomu azotu w pojemnikach magazynujących, co zdecydowanie zwiększa bezpieczeństwo przechowywania komórek jajowych.

Jeżeli dana kobieta poddała się procedurze zamrożenia komórek jajowych i zamierza z nich w przyszłości skorzystać, powinna dodatkowo pamiętać o tym, że ciąża w starszym wieku niesie z sobą określone ryzyka, dlatego też podjęcia decyzji o przyszłym macierzyństwie nie powinna odkładać na daleką przyszłość. Legislatywa Słowacji nie ustala górnej granicy wieku kobiet, które mogą się poddać leczeniu niepłodności z wykorzystaniem własnych komórek jajowych. Zalecany do wykorzystania komórek jajowych jest limit wieku dawczyni, która nie przekroczyła 51 lat życia.

W jaki sposób przebiega procedura przy pobieraniu i zamrażaniu komórek jajowych?

Proces zamrażania komórek jajowych jest bardzo podobny do standardowego przebiegu cyklu sztucznego zapłodnienia. Kobieta poddaje się stymulacji hormonalnej, czego skutkiem jest dojrzewanie w jajnikach większej liczby komórek jajowych. Na moment, kiedy zakładamy, że komórki jajowe powinny być już dojrzałe, planowane jest ich pobranie. Standardowo jest to zabieg wykonywany pod krótkotrwałą pełną narkozą, podczas którego przez pochwę, pod kontrolą sonografu ultradźwiękowego, z jajników odsysany jest płyn pęcherzykowy wraz z komórkami jajowymi. Dojrzałe komórki jajowe po ich odessaniu są w najkrótszym możliwym czasie poddane procesowi zamrożenia tak, aby móc je następnie przechowywać w specjalnych pojemnikach w ciekłym azocie.

Kroki podstawowe:

• Konsultacja wstępna,
• wybór najdogodniejszej procedury stymulacji,
• stymulacja hormonalna polegająca najczęściej na podskórnie podawanych zastrzykach przez okres około 10 dni,
• badanie kontrolne do ustalenia odpowiedzi jajników na stymulację po około 8 dniach zażywania leków,
• pobranie komórek jajowych w stanie krótkotrwałego znieczulenia oraz ich przechowywanie.

Z jakiego powodu należy się poddać procedurze stymulacji hormonalnej?

Powodem jest fakt posiadania przez kobietę swoistego zabezpieczenia na przyszłość w postaci swojej własnej, zamrożonej komórki jajowej; do zapewnienia którego, zamrażanych jest około 10 komórek jajowych. Należy zdawać sobie sprawę, że nie każda komórka jajowa jest zdrowa genetycznie, z kolei nie każda zdrowa komórka jajowa podoła bez uszkodzeń procesom zamrożenia i rozmrożenia oraz, że nie każda rozmrożona komórka jajowa zostanie zapłodniona i jej rozwój będzie przebiegać optymalnie. W trakcie naturalnego procesu menstruacyjnego kobiety dojrzewa tylko jedna komórka jajowa. Stymulacja hormonalna wymusza dojrzewanie większej liczby komórek jajowych tak, aby nie było trzeba dokonywać powtórzeń ich pobierania w celu zapewnienia optymalnej ilości przechowywanych komórek jajowych. Dane statystyczne dowodzą, że szanse, aby z jednej zamrożonej komórki jajowej urodziło się dziecko mieszczą się w przedziale od 5 do 12 procent, w zależności od wieku kobiety, w którym dokonała zabiegu zamrożenia komórek jajowych. Z tego powodu zalecamy dokonać zamrożenia przynajmniej 10 sztuk komórek jajowych.

Jakie są ryzyka?

Ryzyka natury medycznej tego zabiegu są naprawdę minimalne. Ryzyko pojawienia się syndromu hiperstymulacyjnego, który uważany jest za największą komplikację prokreacji medycznie wspomaganej, jest bardzo małe. Wskutek faktu, że zarodek nie jest przenoszony do macicy, objawy hiperstymulacji, gdyby nawet do niej doszło, potrwają przez bardzo krótki okres czasu. Każda kobieta musi sama podjąć świadomą decyzję, czy zamrozić na przyszłość swoje komórki jajowe. Oczywiście, wszystko zależy od planów dotyczących wspólnej przyszłości obojga partnerów, planowanego wieku macierzyństwa, tego czy kobieta ma aktualnie partnera, z którym chciałaby mieć dziecko (dzieci) oraz od szeregu dalszych względów.